قیمت ارز در بازار تهران چگونه تعیین میشود؟
تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۹۵۴۴۳۹
طرح جدید بانک مرکزی برای تشکیل بازار متشکل ارزی طرحی است از جنس مالی، نه یک طرح اقتصادی. در علم اقتصاد برای هر دارایی مالی یک ارزش ذاتی محاسبه میشود؛ اما درمورد اینکه ارزش ذاتی نرخ ارز چقدر است، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. فارغ از این امر، اینکه چه زمانی از نرخ کوتاه‌مدت خارج شده و وارد نرخ بلندمدت می‌شویم، سوالی است که باید درمورد آن توضیحاتی ارائه شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نکته قابل‌توجه اینکه اگرچه بانک مرکزی به کمک توصیه‌های اقتصادی و اتخاذ سیاست‌های جدید در حال کنترل رشد نقدینگی برای جلوگیری از جهش‌های کوتاه‌مدت نرخ ارز است، اما بی‌تردید این اقدام کافی نیست و نیاز است نرخ ارز در بلندمدت نیز کنترل شود.
برای محاسبه نرخ ارز به شکلی که بتوان آن را در برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت یا بلندمدت قرار داد یک مکانیسم قدیمی وجود دارد، به این صورت که هر روز صبح نرخ تبدیل درهم امارات به ریال ایران مشخص میشود که این نرخ، نرخ روز آینده بازار تهران را رقم می‌زند. البته اگرچه مقامات بانک مرکزی معتقدند بازار ارز دبی برچیده شده است، اما در این راستا چند نکته اساسی وجود دارد؛ نخست اینکه باید مشخص شود چرا درهم امارات نرخ دلار فردا در بازار تهران را مشخص می‌کند و محاسبه نرخ ارز به این روش بر چه پایه‌ای استوار است.
از ۴۰ سال گذشته و به‌دنبال تحریم‌های آمریکا نرخ ارز در ایران در بازار دبی تعیین می‌شد. به‌عبارت دیگر، نرخی که در بازار امروز تهران معامله میشود، ۲۴ ساعت قبل از اینکه درهم به ریال تبدیل شود، رقم خورده است، زیرا درهم و دلار دو روی یک سکه هستند.
دلیل دیگر اینکه چون نرخ تبدیل پس از ۲۴ ساعت هج میشود، با نرخ تنزیل یک‌روزه و با در نظرگرفتن ریسک‌ها نرخ محاسبه میشود. حال یک سوال مطرح میشود که چند کشور در جهان هستند که پایتخت ارزی آنها خارج از کشورشان باشد؟ در پاسخ باید گفت تقریبا هیچ کشوری با چنین شرایطی وجود ندارد. پس چرا پایتخت ارزی ایران در خارج از کشور فعال است؟
علت این است که نظام پولی ایران با دلار قطع ارتباط کرده در حالی که تجارت اساسا بدون دلار نمی‌تواند معنا داشته باشد. تجارت بدون دلار نیازمند این است به کشورهایی صادرات داشته باشم که نیاز به دلار نداشته باشند، ساختار انتقال بسیار قوی داشته باشند و البته تورم بالا هم در این کشورها وجود نداشته باشد در حالی که این امر درمورد یورو اتفاق نمی‌افتد؛ چراکه هر فرد می‌تواند با استفاده از دلار در هر جای دنیا خرید و فروش کند اما با یورو این امر امکان‌پذیر نیست.
مضاف بر اینکه هیچ ساختار پرداخت دلاری، بانک‌محور نیست؛ چراکه بانک‌ها ریسک نقدشوندگی دارند، به همین دلیل باید به دلار یا سیستمی که با دلار کار می‌کند، وصل باشند. از آنجاکه بازار زیادی برای نقدشوندگی و صادرات مجدد وجود نداشت، بنابراین امارات این نقش را تا همین چند وقت اخیر ایفا کرد و ایران از دریچه درهم به دلار وصل شد. البته این فرآیند که مرکز ارزی کشوری خارج از آن باشد و در جایی که هیچ حضور امنیتی در آن وجود نداشته باشد، بسیار دردناک است. اما از نیمه سال ۹۶ تا اوایل سال ۹۷ مداخله بانک مرکزی در درهم امارات تعطیل شد. در واقع از ۲۰ فروردین تا دی‌ماه سال ۹۷ پیشرانی نرخ ارز به‌سوی بازار نقدی بود.
در این شرایط بازار راه خود را می‌رفت و وقتی بانک مرکزی وارد میدان شد توانست نرخ ارز را کنترل کند. از فروردین ۹۸ طرح آمریکایی آغاز و فشار بسیار شدیدی روی نرخ درهم در امارات وارد شد. این فشار امنیتی، اطلاعاتی و مالی سبب شد برابری درهم امارات با ریال ایران به‌هم بخورد.
در این شرایط بانک مرکزی با این دستورالعمل که درهم با دلار قابل معاوضه است، شرایط را برای کسانی که در امارات درهم داشتند، جذاب کرد، در نتیجه به‌صورت ناگهانی توان مداخله بانک مرکزی بیش از گذشته افزایش یافت. اما با این وجود، این فشار‌های واردشده در گذشته اثر خود را روی نرخ ارز گذاشت.
اگرچه امروز سهم دبی در اسکناس و حواله در بازار تهران کم‌شده، اما این منطق که نرخ‌گذاری به شیوه قبل در بازار داخلی صورت بگیرد، باقی مانده است. حال و در این شرایط بازار متشکل ارزی اولین گام جدی برای تلاش بازآفرینی این زنجیره سه‌گانه یعنی نقد تهران، آتی فردایی و درهم دبی است. در این بازار حراجی دیده نمی‌شود و بیشتر یک سامانه آماری است اما باید دید با اجرای این طرح، پایتخت ارزی با این بازار به داخل کشور منتقل میشود؟ بی‌شک این گام اول است؛ اما این اتفاق یک‌روزه یا در کوتاه‌مدت انجام نمی‌شود.
*کارشناس اقتصادی
منبع: فرهیختگان
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۹۵۴۴۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کاهش قیمت دلار در راه است؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،روند شاخص ارزی در تعطیلات هفته قبل برخلاف گذشته کاهشی بود. به‌طور معمول در روزهای تعطیل و نیمه‌تعطیل فعالان افزایشی با استفاده از عمق کم معاملات اقدام به رشد نرخ ارز می‌کنند، اما در چند روز گذشته این اتفاق رخ نداد و نرخ فردایی دلار کاهشی ثبت شد. همچنین در روزهای اخیر انتشار یک خبر جدید از سوی سازمان امور مالیاتی نیز احتمال بازگشت رونق به بازار طلا را افزایش داد.
دنیای اقتصاد نوشت:روند معاملات فردایی دلار در بازار تعطیل روز شنبه کاهشی بود. به عقیده برخی از کارشناسان میل بازار ارز غیررسمی به افت قیمت است. پس از تخلیه هیجانات و ریسک‌های سیاسی بازار در هفته‌های اخیر نرخ ارز غیررسمی دچار یک افت قیمت چشمگیر شد. به‌طور مثال قیمت هر برگ اسکناس دلار آزاد که برای ساعاتی در کانال ۷۰ هزار تومانی قیمت خورده بود تا رقم ۶۰ هزار و ۶۰۰ تومان کاهش یافت. این افت قیمت چشمگیر سبب شد برخی از فعالان ارقام پایین‌تر را نقطه ورود مناسب جهت خرید دارایی تلقی کنند و در نتیجه یک تقاضای جدید وارد بازار شد. پس از ورود تقاضای مذکور شاخص‌های ارزی دچار اصلاح نرخ شدند و قیمت دلار آزاد مجددا به کانال ۶۲ هزار تومانی بازگشت. اما مشاهدات به عمل آمده از روند معاملات این ارز گویای آن است که نرخ به سطوح قیمتی پایین‌تر میل می‌کند. عمدتا در روزهای تعطیل، معامله‌گران خرد با استفاده از غیبت معامله‌گران کلان اقدام به رشد نرخ در بازار فردایی می‌کنند. اما این در حالی است که در روز شنبه نه تنها این اتفاق صورت نگرفت، بلکه نرخ‌های فردایی از آخرین نرخ نقدی هفته گذشته نیز پایین‌تر ثبت شد. به عقیده برخی از تحلیلگران کاهش ریسک‌های سیاسی در کنار وجود سیگنال‌هایی از بهبود شرایط منطقه سبب شده تا چشم‌انداز نرخ ارز برای برخی از فعالان بازار با ثبات یا کاهشی باشد. گفتنی است که هر برگ اسکناس دلار در بازار غیررسمی روز پنجشنبه با حدود ۱۵۰ تومان کاهش نسبت به نرخ روز چهارشنبه در رقم ۶۱ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد. این در حالی است که نرخ ارز مذکور در بازار فردایی روز شنبه در بازه قیمتی ۶۱هزار تا ۶۱ هزار و ۵۰۰ تومان ثبت شد.
طلافروشان کوتاه می‌آیند؟
در روز پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه سازمان امور مالیاتی کشور در اطلاعیه‌ای فرآیند ثبت صورت‌حساب الکترونیکی را شفاف‌سازی کرد. به گزارش روابط عمومی سازمان امور مالیاتی کشور؛ «در راستای تسهیل تکالیف مودیان مالیاتی، مودیانی که ملزم به صدور صورت‌حساب الکترونیکی شده‌اند از جمله مودیان طلا و جواهر، اختیار دارند از طریق ثبت صورت‌حساب در سامانه مودیان یا سایر سامانه‌های دولتی از جمله سامانه جامع تجارت صورت‌حساب‌های خود را ارسال نمایند. بدیهی است در صورت ارسال صورت‌حساب از طریق سامانه جامع تجارت و دریافت تاییدیه ثبت آن در سامانه مودیان (تاییدیه مذکور در سامانه جامع تجارت نیز قابل نمایش است)، در اجرای تبصره ۳ ماده ۸ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان الحاقی طی ماده (۶) قانون تسهیل تکالیف مودیان نیازی به ثبت مجدد صورت‌حساب الکترونیکی در سامانه مودیان توسط مودی نخواهد بود.»
در هفته‌های اخیر بازار طلای کشور شاهد واکنش منفی فعالان این صنف نسبت به الزام ثبت صورت‌حساب‌های خود در سامانه‌های دولتی بود. این واکنش منفی در مواردی به شکل اعتصاب و ممانعت معامله‌گران از فروش طلا نمایان شد. حال به‌نظر می‌رسد سازمان امور مالیاتی با هدف تسهیل کار معامله‌گران اقدام به انتشار این اطلاعیه کرده است. باید دید در روزهای پیش‌رو فعالان بازار طلا نسبت به این اطلاعیه چه واکنشی نشان خواهند داد و آیا بازار طلا به سازوکار عادی خود بازخواهد گشت یا خیر؟
۲۲۰
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902911
هوادار خاطی سپاهان ۱۰ سال محروم شد